Rookmelders zijn van levensbelang. De meeste slachtoffers bij brand vallen namelijk niet door vuur, maar door rookinhalatie. In Nederland zijn rookmelders inmiddels verplicht in elke woning. Toch weten veel mensen niet precies waar je ze moet ophangen en hoe je ze goed onderhoudt. In dit artikel lees je alles wat je moet weten over rookmelders in de Nederlandse situatie.

De rookmelderplicht in Nederland

Sinds 1 juli 2022 geldt in Nederland een landelijke rookmelderplicht. Dat betekent dat in alle woningen op elke verdieping waar gewoond of geslapen wordt, minimaal één rookmelder moet hangen.

Deze verplichting geldt niet alleen voor nieuwbouwhuizen, maar ook voor bestaande woningen en appartementen. Eigenaren zijn verantwoordelijk voor de installatie, terwijl huurders in de meeste gevallen zelf moeten zorgen voor het onderhoud.

De rookmelderplicht is ingevoerd omdat rookmelders aantoonbaar levens redden. Ze zorgen ervoor dat bewoners sneller worden gewaarschuwd en dus meer tijd hebben om te vluchten.

Waar hang je rookmelders op?

Een rookmelder werkt het best als hij op de juiste plek hangt. Rook stijgt altijd op, waardoor de plafondplaatsing het meest effectief is.

Algemene richtlijnen:

• Plaats op elke woon- en slaapverdieping minstens één rookmelder.
• Hang de melder in de gang of overloop, zodat hij rook kan oppikken die uit slaapkamers komt.
• In slaapkamers zelf is een extra rookmelder aan te raden, vooral bij gesloten deuren.
• In grotere ruimtes kan het nodig zijn meerdere melders te plaatsen.

Vermijd deze plekken:

• Keuken of badkamer: hier ontstaan vaak valse meldingen door stoom of kookdampen.
• Vlak naast ventilatieopeningen of ramen: rook kan hierdoor wegwaaien.
• Op muren of schuine plafonds: daar bereikt rook de melder minder snel.

De vuistregel: plaats de melder in het midden van het plafond, minstens 50 cm van muren of hoeken.

Soorten rookmelders

Er zijn verschillende soorten rookmelders, maar de meest voorkomende zijn:

• Optische rookmelders: detecteren rook via een lichtstraal. Deze zijn het meest gebruikelijk en betrouwbaar voor woningen.
• Koppelbare rookmelders: deze melders staan in verbinding met elkaar. Als er één afgaat, volgen de anderen. Ideaal voor grotere huizen of appartementencomplexen.
• Slimme rookmelders: sturen een melding naar je smartphone. Handig als je vaak van huis bent.

Let bij aanschaf altijd op het keurmerk EN 14604. Dit garandeert dat de melder voldoet aan de Europese normen.

Onderhoud en levensduur

Een rookmelder gaat gemiddeld 10 jaar mee. Daarna moet hij worden vervangen, ook al lijkt hij nog te werken.

Tips voor goed onderhoud:

• Test de melder maandelijks met de testknop.
• Vervang batterijen op tijd (tenzij het een 10-jaars melder betreft).
• Stofzuig of borstel de melder regelmatig schoon, zodat stof geen vals alarm veroorzaakt.

Een rookmelder die piept zonder reden kan een lege batterij hebben of aan vervanging toe zijn. Neem zulke signalen altijd serieus.

Rookmelders in huurwoningen

Bij huurwoningen geldt dat de verhuurder verantwoordelijk is voor het plaatsen van rookmelders. Het onderhoud, zoals het vervangen van batterijen, ligt vaak bij de huurder. Bij twijfel is het verstandig de afspraken in het huurcontract te controleren.

Voor bewoners van appartementencomplexen kan de Vereniging van Eigenaren (VvE) afspraken maken over gezamenlijke rookmelders in gangen of trappenhuizen.

Onmisbaar voor brandveiligheid

Rookmelders zijn onmisbaar voor brandveiligheid in huis. Sinds juli 2022 is het verplicht om ze op elke woonverdieping te hebben. De juiste plaatsing op het plafond, gecombineerd met regelmatig onderhoud, maakt het verschil tussen leven en dood.

Of je nu kiest voor een eenvoudige optische melder of een slimme variant: zorg dat je woning goed is uitgerust. Met rookmelders koop je niet alleen tijd, maar ook gemoedsrust.